Wat zijn fluisteringen van het ongemak?
Fluisteringen van het ongemak zijn subtiele signalen dat iets niet klopt. Denk aan medewerkers die opeens stilvallen in Teams-overleggen. Een collega die nooit meer reageert in de appgroep. Iemand die vermijdt om camera of microfoon aan te zetten. Of ongrijpbare vermoeidheid door digitale druk.
Deze signalen zijn geen bijzaak – ze zijn het beginpunt van jouw werk. Als proactieve vertrouwenspersoon herken je dat er vaak al vroeg iets schuurt, lang voordat iemand formeel klaagt.
Signaleren is niet wachten tot het misgaat
Signaleren betekent: niet pas luisteren als iemand je opzoekt, maar actief afstemmen op de onderstroom. Vraag in gesprekken door op digitale communicatie. Observeer of medewerkers haperen, terugtrekken of afwezig raken. Zet in op laagdrempelig contactmomenten en vertrouwelijke check-ins, waarin digitaal gedrag onderdeel is van het grotere geheel van werkcultuur.
Vragen die helpen signalen bespreekbaar te maken:
- “Hoe ervaar jij de groepsdynamiek in appgroepen of online overleggen?”
- “Zijn er momenten waarop digitale communicatie je energie kost?”
- “Voel je je vrij om te reageren, of juist terughoudend?”
Wat kun je preventief doen?
- Maak digitaal ongemak zichtbaar
Bespreek digitale omgangsvormen in teamtrainingen en leiderschapssessies. Benoem gedrag dat vaak ‘grensgebied’ is, zoals sarcasme via chat, appjes buiten werktijd of het delen van screenshots zonder toestemming.
- Herken de risico’s van digitale stilte
Digitale stilte is niet altijd rust: het kan ook uitsluiting, vermijding of overbelasting betekenen. Help teams het verschil te leren herkennen – en bespreken.
- Creëer ruimte voor normvorming
Help teams heldere afspraken maken over bereikbaarheid, communicatiekanalen en digitale inclusie. Stel vragen als:
- “Wanneer is ‘offline’ ook echt offline?”
- “Wat doen we als iemand zich onveilig voelt in een appgroep?”
- Borg digitale vertrouwelijkheid
Zorg dat medewerkers weten dat ook digitaal ongemak bespreekbaar is bij jou. Laat zien dat meldingen over bijvoorbeeld appgroepen, Slack-chats of Zoom-gedrag legitiem zijn. Versterk het vertrouwen in de vertrouwenspersoon als veilige gesprekshaven, juist ook online.
- Werk systeemgericht samen
Sluit aan bij HR, communicatie en IT om de digitale component van sociale veiligheid structureel te integreren. Denk mee over gedragsrichtlijnen, gedragscodes en gesprekstructuren. Niet pas na de incidenten, maar juist preventief.
Van fluistering naar verandering
Als proactieve vertrouwenspersoon ben je niet de laatste schakel in een gesprek of melding, maar de eerste stem die ongemak serieus neemt. Je bouwt bruggen tussen gedrag, technologie en cultuur. Je zorgt dat het niet blijft bij “ik wist niet of dit erg genoeg was”, maar dat medewerkers voelen: dit mag ik zeggen, dit hoort erbij, dit doet ertoe.
Digitale veiligheid is geen IT-thema. Het is een kwestie van werkcultuur, en jij hebt als vertrouwenspersoon een bepalende rol in het versterken van die cultuur.
Jij maakt ook het verschil, ook online!
Onlinegedrag is niet minder echt dan fysiek gedrag. Het speelt zich af in dezelfde teams, beïnvloedt dezelfde relaties, en verdient evenveel aandacht. Als vertrouwenspersoon ben jij bij uitstek degene die alert is op nieuwe vormen van onveiligheid, en die een brug slaat naar preventieve oplossingen.