Zoeken
quote

Wet gelijke behandeling en de rol van de Proactieve Vertrouwenspersoon

De wet gelijke behandeling (WGB) verbiedt discriminatie op basis van onder andere geslacht, ras, seksuele geaardheid, leeftijd, handicap of godsdienst. De wet vormt een belangrijk fundament voor sociale veiligheid en rechtvaardigheid binnen organisaties. Voor de proactieve vertrouwenspersoon (Vip) is dit niet alleen een juridische leidraad, maar ook een instrument om structurele ongelijkheid aan te pakken en inclusie te bevorderen.

Ondersteund door rapporten van het College voor de Rechten van de Mens (2022), zet de Vip actief in op signalering, preventie en beleidsadvisering.

Structurele signalering en terugkoppeling

De Vip:

  • Signaleert discriminatie of uitsluiting op basis van gesprekken, gedrag of cultuur;
  • Houdt bij welke thema’s of afdelingen vaker terugkomen in meldingen (geanonimiseerd);
  • Koppelt deze signalen periodiek terug aan HR en het management;
  • Brengt terugkerende kwesties in bij jaarlijkse cultuurmetingen of teamanalyses.

 

Inclusieve werving en selectie (Artikel 5)

De Vip:

  • Adviseert HR over inclusieve vacatureteksten en wervingsprocedures;
  • Signaleert onbewuste bias in selectiegesprekken of benoemingsbeleid;
  • Brengt suggesties aan voor objectieve criteria en diverse panels.

 

Werkvloer en loopbaan (Artikelen 6 & 7)

De Vip:

  • Bespreekt ongelijkheid in ontwikkelkansen, beloning of promotie als patroon;
  • Stimuleert gelijke toegang tot training, leidinggevende posities of informele netwerken;
  • Ondersteunt medewerkers die zich benadeeld voelen op basis van hun identiteit of achtergrond;
  • Brengt uitsluiting of subtiele vormen van racisme/discriminatie anoniem in bij leidinggevenden.

 

Ontslag en (on)gelijke behandeling (Artikel 7)

Bij vermoedens van discriminatie rond beëindiging van een dienstverband:

  • Luistert de Vip zonder oordeel en biedt ruimte voor reflectie;
  • Verheldert opties, inclusief externe instanties zoals het College voor de Rechten van de Mens;
  • Stimuleert HR om exit analyses ook te toetsen op signalen van ongelijkheid.

 

Bevorderen van inclusiviteit (Artikel 8)

De Vip:

  • Initieert teamdialogen over inclusie, privileges en micro-agressie;
  • Verbindt individuele ervaringen aan brede beleidsvragen over cultuur en diversiteit;
  • Adviseert over taalgebruik, beeldvorming en gedragsnormen binnen de organisatie.

 

Versterken van de klachtenprocedure (Artikel 9)

De Vip:

  • Informeert medewerkers over hun rechten en de interne klachtenprocedure;
  • Ondersteunt bij het indienen van een klacht en bewaakt het proces;
  • Signaleert waar drempels zitten in toegang tot rechtvaardige behandeling.

 

Beleidsadvies en naleving (Artikel 10 & 11)

De Vip:

  • Levert input voor antidiscriminatiebeleid en gedragscodes;
  • Evalueert de naleving hiervan in de praktijk;
  • Brengt praktijkervaringen terug in overleg met HR, OR en directie.

 

Tot slot

 De proactieve vertrouwenspersoon staat naast de medewerker, maar kijkt óók breder: naar structuren, uitsluitingsmechanismen en kansen op verandering. Gelijke behandeling vraagt voortdurende aandacht – en een rol die verder gaat dan reageren.